متخصص تغذیه، رژیم درمانی
ابتدا با این سوال شروع کنیم که آیا باید از کرم ضد آفتاب استفاده کنیم؟ پاسخ بله است و استفاده از کرم ضد آفتاب برای همه افراد در هر سن، با هر جنسیت و رنگ پوست به منظور جلوگیری از آسیب‌های ناشی از اشعه‌های نور خورشید و ابتلا به بیماری‌های پوستی از جمله سرطان پوست توصیه می شود.
دو نوع اشعه مضر در آفتاب وجود دارد که می توانند به پوست ما آسیب وارد کنند:
1. اشعه ماوراء بنفش A که به آن UVA گفته می شود. این اشعه باعث پیری زودرس سلول ها، ایجاد لک و چروک بروی پوست می گردد. از شیشه عبور می کند و هیچ فایده ای جز ضرر برای ما ندارد.
2. اشعه ماوراء بنفش B که به آن UVB گفته می شود. این اشعه از شیشه عبور نمی کند اما زمانی که در معرض مستقیم آفتاب قرار می گیریم می تواند باعث سوختگی پوستمان شود. اشعه ماوراء بنفش B اگر به مدت کوتاهی به طور مستقیم (نه از پشت شیشه و بدون استفاده از ضد آفتاب) با پوستمان برخورد کند می تواند مفید باشد و به تولید ویتامین D در بدن منجر شود. این اشعه با برخورد به کلسترول موجود در سلول‌های پوست انرژی لازم برای تولید ویتامین د را در اختیار آنها قرار می دهد. بنا بر مطالعه‌ای توسط دانشمندان نروژی 30 دقیقه حمام آفتاب باعث تولید 10000 الی 20000 واحد ویتامین D در بدن می شود که میزان قابل توجهی است. مقدار نیاز روزانه به ویتامین د، 400 الی 600 واحد است.
حتما بخوانید: با فواید و عوارض بوتاکس آشنا شوید! آیا شما نیاز به بوتاکس دارید؟
البته باید در نظر داشت با توجه به شدت آفتاب اگر بیش از 20 الی 30 دقیقه پوستمان در معرض مستقیم نور خورشید قرار گیرد اشعه ماوراء بنفش B نیز مضر می شود و می تواند باعث سوختگی پوست گردد به ویژه در فصل گرما. پس می توان گفت مضررات اشعه ماوراء بنفش B بیش از فواید آن است و برای دریافت ویتامین د روش‌های بهتری مانند مصرف مکمل های ویتامین D وجود دارد.
میزان تابش اشعه‌های ماوراء بنفش در طول روز متغیر است و شدت آنها بین ساعات 10 صبح الی 3 بعد از ظهر به حداکثر می رسد. اشعه‌های ماوراء بنفش حتی در روزهای ابری می توانند به پوست ما آسیب برسانند. ابرها حدودا مانع 20 درصد از آن ها می شوند و این نکته نشان می دهد حتی در روزهایی که هوا ابری است باید از ضد آفتاب استفاده نماییم. توجه کنید دما تاثیری بر شدت این اشعه‌ها ندارد و حتی در روزهای سرد زمستان می توانند به پوست ما آسیب وارد کنند.
حال کرم های ضد آفتاب، پوست ما را تا حد زیادی در برابر این آسیب‌ها محافظت می کنند.
انتخاب ضد آفتاب مناسب برای پوست
نکته مهم در حفاظت از پوست، انتخاب ضد آفتاب مناسب با توجه به شدت آفتاب و حساسیت پوست است.
کرم‌های ضد آفتاب مختلفی در بازار موجود است که بر اساس میزان محافظت در برابر اشعه‌های ماوراء بنفش، SPF های مختلفی دارند. SPF مخفف Sun Protection Factor است. متخصصان پوست معمولا برای عموم ضد آفتاب با SPF 30 را مناسب می دانند. برای پوست‌های خیلی روشن و حساس، استفاده از ضدآفتاب‌هایی با SPF بالاتر مانند 50 توصیه می‌شود.
به عنوان مثال اگر در شهر تهران زندگی می کنید ضد آفتاب با SPF 15 الی 30 می تواند مناسب باشد و اگر در شهرهایی که شدت تابش نور خورشید زیاد است و به خط استوا نزدیک می باشند مانند شهرهای جنوب کشور ضد آفتاب با SPF، 50 توصیه می شود.
SPF 30 به این معنی است که 3.3% اشعه UVB خورشید به پوست شما می‌رسد (این میزان SPF حدودا توان جلوگیری از 97% اشعه UVB خورشید را دارد) به همین صورت SPF 50 یعنی 2% اشعه UVB خورشید به پوست شما می‌رسد (این میزان SPF توان جلوگیری از 98% اشعه UVB خورشید را دارد) هیچ ضدآفتابی نمی‌تواند 100% مانع UVB شود.
ضمنا توجه به این نکته ضروریست که ماندگاری ضد آفتاب با SPF بالا نیز به همان اندازه SPFهای پایین‌تر است و همه ضد آفتاب‌ها می‌بایست هر 2 ساعت و پس از تعریق یا خیس شدن، مجددا شارژ شوند.
حتما بخوانید: با بهترین برندهای بوتاکس آشنا شوید!
تقسیم بندی ضد آفتاب ها بر اساس فرم و ترکیبات
ضد آفتاب‌ها به شکل کرم، ژل، اسپری، لوسیون و غیره عرضه می شوند. استفاده از کرم‌ها معمولا برای صورت راحتتر است که غلظت بالایی دارند و روی پوست سُر نمی‌خورند و بعد از مدتی وارد چشم‌ها نمی شوند. برای سایر قسمت‌های بدن اسپری و لوسیون توصیه می شود که رقیقترند و راحتتر پخش می شوند. برای مردانی که بدنشان مو دارند ژل می تواند گزینه مناسبی باشد.
روی ضد آفتاب‌ها را بخوانید بعضی از آنها مقاوم در برابر آب می باشند که روی آنها نوشته شده Water Resistant یا Water Proof و مناسب برای استفاده در استخر، دریا و زمانی است که قصد تماس با آب دارید. ضد آفتاب‌های مقاوم در برابر آب برای زمانی که شما قصد ندارید وارد آب شوید و می خواهید مثلا در سطح شهر راه بروید مناسب نیستند زیرا چربی آنها کمی بالا است و می توانند باعث لک شدن لباستان گردند.
اگر پوستتان چرب است، ضد آفتاب‌هایی که بر پایه آب (Water Based) هستند برایتان مناسب خواهد بود و برای پوست‌های خشک، ضدآفتاب می‌بایست در ترکیباتش دارای مرطوب‌کننده (Moisture) باشد که روی آنها این اطلاعات نوشته شده و هنگام خرید به آن توجه کنید.
بعضی از لابراتوارها، کرم‌های ضد آفتاب صورت را در رنگ‌های مختلف تولید می کنند که می توانید نزدیک ترین رنگ به پوستتان را انتخاب کنید. این امر باعث می شود کسی متوجه استفاده شما از ضد آفتاب نشود. در مورد استفاده از ضدآفتاب‌های رنگی، تاکنون یافته‌ای مبنی بر مضر بودن آن ها بدست نیامده است.
مناسب‌ترین ضدآفتاب برای شما محصولی است که همیشه بتوانید از آن استفاده کنید پس به نکاتی که ذکر کرده ام توجه نمایید.
حتما بخوانید: کیست تخمدان چیست؟ آیا کیست تخمدان باعث ریزش مو می شود؟
تفاوت کرم‌های ضد آفتاب فیزیکی و شیمیایی در چیست؟
احتمالا واژه‌‌های شیمیایی یا فیزیکی بودن ضدآفتاب به گوشتان رسیده باشد. کرم‌های ضدآفتاب شیمیایی مانند یک اسفنج، اشعه‌های مضر خورشید را جذب می‌کنند و معمولا بهتر روی پوست می‌نشینند و ردی به جا نمی‌گذارند ترکیبات آن ها معمولا اکسی بنزون (Oxybenzone)، آوو بنزون (Avobenzone)، اکتی سالات (Octisalate)، اکتو کریلن (Octocrylene)، هموسالات (Homosalate) و اکتینوکسات (Octinoxate) می‌باشند. اما ضدآفتاب‌های فیزیکی مانند یک شیلد محافظ، روی پوست قرار می‌گیرند و اشعه‌ها را دفع می‌کنند. ضد آفتاب‌های فیزیکی برای پوست‌های حساس مناسب‌ترند و ترکیبات معمول به کار رفته در آنها¬ شامل اکسید روی (Zinc Oxide) و یا دی اکسید تیتانیوم (Titanium Dioxide) است.
حتما بخوانید: آیا رنگ کردن مو باعث آسیب به موها و یا ریزش مو می گردد؟
نحوه صحیح استفاده از کرم ضد آفتاب
15 دقیقه قبل از خارج شدن از خانه، کرم را به صورت و هر قسمت دیگری از پوست که در معرض نور خورشید است بمالید و هر 2 ساعت یکبار (و یا بعد از تعریق یا شنا) مجددا از آن استفاده نمایید زیرا نور خورشید اثر محافظتی کرم را از بین می‌برد. دقت کنید که کرم به میزان کافی استفاده شود و هیچ نقطه‌ای از صورت بدون پوشش باقی نماند. قسمت‌هایی که معمولا فراموش می‌شوند شامل گوش‌ها، لب و گردن می‌باشند. برای لب‌ها می‌توانید از رژ‌لب‌های حاوی SPF استفاده کنید.
از آنجا که هیچ ضدآفتابی 100% از پوست ما در برابر اشعه‌ها و سوختگی محافظت نمی کند در روزهایی که شدت آفتاب بالا است رعایت نکات زیر توصیه می شود:
قرار گرفتن در سایه در ساعات 10 صبح تا 3 بعد از ظهر (زمانی که سایه‌تان از خودتان کوتاه‌تر است)
استفاده از لباس مناسب به منظور پوشش کافی پوست در برابر نور خورشید
مصرف بیشتر ضد آفتاب در هنگام حضور در ساحل و کنار آب، برف و شن به دلیل بازتاب نور در این شرایط.
حتما بخوانید: مزوتراپی مو چیست؟ آیا این روش از ریزش مو جلوگیری می کند؟
سوالات متداول درباره ضد آفتاب‌ها
روش استفاده از کرم ضد آفتاب برای کودکان به چه صورت است؟
کودکان کمتر از 6 ماه نباید در معرض آفتاب قرار بگیرند. بهترین روش برای محافظت از نوزادان این است که علاوه بر نگه داشتن آنها در سایه و دمای مناسب، از لباس‌های آستین بلند و سایه‌بان استفاده گردد. اطمینان حاصل کنید که در هوای گرم، میزان زیادی مایعات به نوزاد می‌دهید. برای نوزادان کمتر از 6 ماه، به هیچ عنوان از ضد آفتاب استفاده نشود. برای سنین بالاتر، می‌توانید از ضد آفتاب مخصوص کودکان استفاده نمایید.
آیا می‌توانید از ضد آفتابی که سال گذشته خریده‌اید استفاده کنید یا اثرش از بین رفته است؟
در صورتی که تاریخ انقضای آن نگذشته باشد قابل استفاده است و در صورت منقضی شدن، آنرا دور بیاندازید و به هیچ عنوان از آن استفاده ننمایید. همچنین توجه کنید هر گونه تغییر در رنگ یا بافت محصول به معنی فاسد شدن آن است. معمولا ضد آفتاب‌ها دارای 3 سال تاریخ انقضاء می باشند.
آیا استفاده از ضد آفتاب میزان ویتامین D دریافتی را کاهش می‌دهد؟
بله، استفاده از ضد آفتاب می‌تواند مانع تولید ویتامین D در بدن شود زیرا مانع برخورد اشعه ماوراء بنفش B به پوستمان می شود. اما راه‌های دیگری از جمله رژیم غذایی مناسب و استفاده از مکمل‌های غذایی برای دریافت میزان کافی ویتامین D بدون ریسک ابتلا به سرطان پوست وجود دارد.
آیا بطور کل آفتاب گرفتن خطرناک است و باید از آن پرهیز کرد؟
حداکثر هفته ای 1 الی 2 بار به مدت 15 الی 20 دقیقه بدن یا نیم تنه خود را بطور مستقیم در معرض آفتاب قرار دادن به منظور تامین ویتامین D، مجاز است که باز در این حالت قویا توصیه می شود صورت خود را با ضد آفتاب بپوشانید. البته اگر پوست حساسی دارید از همین مقدار هم پرهیز نمایید. بعد از آفتاب گرفتن توصیه می شود از کرم‌های بعد از آفتاب (After Sun) استفاده کنید.
چند برند مناسب از کرم و لوسیون های ضد آفتاب
برندهای مختلفی در داروخانه ها موجود می باشند به چند برند معروف و مناسب در زیر اشاره می کنم:
نیوا (Nivea) ساخت کشور آلمان، ویشی (Vichy) ساخت فرانسه، اوریاژ (Uriage) ساخت فرانسه، باباریا (Babaria) ساخت اسپانیا و الارو (Ellaro) ساخت فرانسه.
حتما بخوانید: بهترین و بی عوارض‌ترین روش برای افزایش سایز سینه در خانم ها چیست؟
