آنچه مردان باید درباره غده پروستات و بیماری های آن بدانند

بیماری های شایع پروستات در مردان عبارتند از: پروستاتیت، بزرگ شدن پروستات و سرطان پروستات، که در این مقاله به بررسی هر کدام می پردازیم.

آناتومی غده پروستات:

پروستات غده ای است تقریبا به اندازه گردو که بین مثانه و آلت تناسلی واقع شده است، مجرای خروجی مثانه از مرکز پروستات عبور و به آلت تناسلی متصل می شود و به مثانه اجازه می دهد ادرار از این مسیر به آلت و از آن خارج شود.

یکی از وظایف پروستات کمک به کنترل جریان ادرار است. همچنین پروستات مایعی را ترشح می کند که بخشی از منی است و از اسپرم ها محافظت می کند. قبل از انزال، پروستات نیز این مایع را در مجرای آلت تناسلی پخش کرده تا با ایجاد حالت لغزنده خروج منی آسانتر شود.

وزن طبیعی پروستات بین 20 الی 30 گرم و اندازه آن بطور میانگین 4x2x3 سانتی متر است.

حتما بخوانید: گیاه نخل اره ای بسیاری از بیماری های پروستات را درمان می کند!

بیماری های شایع غده پروستات

پروستاتیت (تورم پروستات):

این بیماری به دلیل التهاب و یا عفونت در غده پروستات ایجاد می شود و عموما عامل ایجاد آن باکتری است، در این بیماری بطور موقت برا اثر التهاب غده پروستات افزایش حجم می یابد.

از علائم این بیماری می توان به درد در ناحیه پروستات و مجاری ادرار، سوزش حین ادرار، مشکل در آغار ادرار و غیره اشاره کرد.

درمان: درمان با مصرف آنتی بیوتیک انجام می شود و بعد از رفع علائم، معمولا اندازه پروستات به حالت طبیعی باز می گردد.

راه های تشخیص این بیماری: معمولا با آزمایش ادرار وجود عفونت مشخص می شود.

بزرگ شدن پروستات (BHP):

به این بیماری BHP و بزرگ شدن خوش خیم غده پروستات نیز گفته و بیشتر در مردان بالای 50 سال دیده می شود. پزشکان بر این عقیده اند در اغلب مردان بعد از میانسالی غده پروستات رشد کرده و بزرگ می شود.

حتما بخوانید: تحقیق پشت تحقیق از فواید ویتامین D پرده بر می دارند!

علائم بزرگ شدن پروستات:

1. مشکل در آغاز ادرار (فرد نمی تواند سریع ادرار را آغاز کند و نیاز به صرف زمان طولانی دارد)

2. ایجاد وقفه حین ادرار کردن (قطع و وصل شدن جریان ادرار)

3. کاهش فشار ادرار (خروج ادرار با سرعت آهسته انجام می شود)

4. تکرر در ادرار

5. بیدار شدن مکرر هنگام شب به منظور ادرار کردن (البته این نشانه ای از بیماری دیابت نوع 2 نیز می باشد)

6. وجود خون در ادرار (همه مبتلایان به بزرگی پروستات آنرا تجربه نمی کنند)

7. احساس عدم تخلیه کامل مثانه

8. احساس درد حین ادرار کردن

چگونگی تشخیص بزرگی پروستات (BHP):

1. بررسی وضعیت بالینی بیمار: معمولا ابتدا پزشک با انگشت از طریق مقعد غده پروستات را لمس و اندازه و وضعیت آنرا بررسی می کند و در صورت نیاز انجام سونوگرافی و یا سایر روش های عکس برداری را توصیه می کند.

2. سونوگرافی و سایر روش های عکس برداری

3. آزمایش خون: از طریق آزمایش خون می توان میزان پروتئین PSA که توسط غده پروستات تولید می شود را اندازه گیری کرد، اگر میزان این پروتئین بالاتر از حد طبیعی باشد معمولا نشان از بزرگ شدن پروستات است و اگر بیش از حد بالا بوده می تواند نشانه ای از سرطان پروستات باشد، قابل ذکر است انجام این آزمایش به تنهایی نمی تواند وجود سرطان پروستات را به طور قطع تایید کند.

حتما بخوانید: چگونه از ابتلا به کبد چرب مطلع شویم علائم آن چیست؟

علل بزرگ شدن پروستات:

1. سن

2. سابقه خانوادگی

3. هورمون دی هیدروتستوسترون (DHT): با افزایش سن تبدیل هورمون تستوسترون به دی هیدروتستوسترون در بدن مردان افزایش می یابد، این هورمون اثرات مخربی بر بدن دارد از جمله می توان به نازک شدن و ریزش موها در مردان اشاره کرد، همچنین ازدیاد این هورمون بر سلول های پروستات تاثیر و موجب بزرگ شدن آن ها می گردد.

4. کاهش هورمون تستوسترون و افزایش هورمون استروژن: استروژن یک هورمون زنانه است و البته به مقدار کم در بدن مردان ترشح می شود.

هورمون تستوسترون توسط بیضه ها و غدد فوق کلیوی تولید می شود و عامل ایجاد تمایلات جنسی در مردان و آنچه که باعث تفاوت بین زنان و مردان است می باشد. قدرت عضلات بیشتر، موهای بدن، صدای کلفت تر مردان نسبت به زنان و غیره همه تاثیر این هورمون بر بدن مردان از بدو تولد تا بزرگسالی است.

افت ترشح این هورمون در بدن سبب کاهش تمایلات جنسی و بروز مشکلاتی از قبیل عدم نعوظ، نعوظ ناکامل و یا عدم توانایی در حفظ نعوظ در مردان می گردد.

تحقیقات نشان می دهد کاهش ترشح هورمون تستوسترون و افزایش میزان و نسبت استروژن به آن می تواند یکی از علل بزرگ شدن پروستات باشد، کاهش هورمون تستوسترون در بدن تاثیرات دیگری بر جسم و روان مردان نیز می گذارد، از جمله می توان به کاهش قدرت عضلات و انرژی بدن، افزایش احساسات، ترس و غیره اشاره کرد و این مسئله یکی از دلایلی است که این تغییرات را در مردان با افزایش سن مشاهده می کنیم.

5. کمبود عنصر روی: بسیاری از مردان حتی جوانان دچار کمبود عنصر روی می باشند و بطور طبیعی این مشکل در مردان بالای 50 سال بیشتر به چشم می خورد، میزان قابل توجهی عنصر روی در بافت پروستات وجود دارد و سیستم جنسی در مردان برای تولید اسپرم و هورمون تستوسترون نیازمند این ماده معدنی می باشد. همچنین بیش از 100 آنزیم توسط روی در بدن تولید می شوند از جمله آنزیم های گوارشی که کمک به هضم و جذب مواد غذایی می کنند.

دلایلی از قبیل افزایش سن، روابط جنسی، تغذیه ناصحیح، کاهش کیفیت مواد غذایی، استرس و غیره سبب کمبود این ماده معدنی حیاتی در بدن می شوند که می تواند سبب بروز مشکلاتی از قبیل بزرگ شدن پروستات در افراد مسن و ریزش مو در جوانان گردد.

دکتر ایروینگ بوش مشاور ارشد در مرکز مطالعات بیمارهای مجاری ادرار و دستگاه تناسلی در مردان و عضو تحقیقاتی در سازمان غذا و داروی اروپا تحقیق و مطالعاتی بروی 19 مرد که دچار بزرگی پروستات بوده اند انجام داده است.

به این مردان به مدت 2 ماه روزانه 150 میلیگرم سولفات روی داده شد و بعد از آن تا مدتی مصرف دوز 50 میلیگرم روی در روز را ادامه دادند، پروستات 14 نفر از 19 نفر بعد از مدت کوتاهی به اندازه طبیعی خود باز گردید.

مطالعات دیگری در دانشگاه پزشکی ادینبورگ اسکاتلند نشان می دهد دوز مناسب از عنصر روی فعالیت آنزیمی که سبب تبدیل هورمون تستوسترون به دی هیدروتستوسترون می شود را مهار می کند، همان طور که قبلا توضیح داده شد هورمون دی هیدروتستوسترون DHT یکی از عواملی است که موجب بزرگ شدن پروستات می شود.

6. ازدیاد عنصر مس: مس یک ماده معدنی ضروری برای بدن است که نقش های مهمی در سلامت جسم و روان انسان ایفا می کند، با توجه به نوع تغذیه اکثر افراد، کمبود آن به ندرت اتفاق می افتد اما ازدیاد آن بسیار شایع است که می تواند سبب بروز مشکلات و بیماری های متعددی شود و متاسفانه بسیاری از پزشکان از ارتباط ازدیاد این ماده معدنی در بدن با بیماری های مختلف بی اطلاع می باشند.

ازدیاد مس سبب افزایش متابولیزم هورمون استروژن و دفع عنصر روی از بدن می گردد که هر دو عامل می توانند به بروز مشکلات پروستات منجر شوند.

حتما بخوانید: علت نفخ و رفلاکس معده، یبوست و سایر اختلالات گوارشی چیست؟

درمان بزرگی پروستات:

با توجه به بزرگی پروستات، علائم و وضعیت بیمار درمان های مختلفی وجود دارند:

1. عمل جراحی و برداشتن غده پروستات: به اعتقاد من این گزینه باید آخرین انتخاب و در صورت عدم کسب نتیجه از سایر درمان ها باشد.

2. درمان های طبی: تجویز داروها از قبیل فیناستراید و غیره

3. درمان های طبیعی: استفاده از مکمل های غذایی و گیاهان دارویی

بنا بر تجربه و نظر شخصی ام چنانچه برنامه صحیح و اصولی تنظیم شود درمان های طبیعی آسان و بسیار موثرتر از درمان های دیگر خواهند بود و باعث افزایش سلامت عمومی بدن نیز می گردند.

این درمان ها شامل:

1. بررسی میزان و توازن مواد معدنی در بدن بویژه عناصر روی و مس و تجویز دوز مناسب از مکمل های غذایی روی و سایر عناصر

2. بررسی میزان هورمون های تستوسترون و دی هیدرو تستوسترون و انتخاب نوع و دوز مناسب از گیاهان دارویی که سبب افزایش ترشح هورمون تستوسترون و کاهش اثرات مخرب دی هیدروتستوسترون می شوند.

گیاهان دارویی که معمولا در قالب مکمل های غذایی تولید و برای درمان مشکلات پروستات مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:

گیاه نخل اره ای (Saw Palmetto): این گیاه سبب کاهش تبدیل هورمون تستوسترون به دی هیدروتستوسترون می گردد، در جوانان برای درمان ریزش مو و در افراد مسن برای درمان مشکلات پروستات استفاده می شود.

روغن کدو تنبل (Pampkin Oil)

لیکوپن (Lycopen): لیکوپن آنتی اکسیدانی است که در گوجه فرنگی و سایر میوه ها و صیفیجاتی که به رنگ قرمز می باشند وجود دارد و سبب جلوگیری از انواع سرطان بویژه سرطان پروستات می گردد.

علف چاوادار (Rye Grass): این گیاه ظاهرا مانع از رشد سلول های سرطانی در پروستات می شود.

روغن بذر کتان (Flaxseed Oil): حاوی اسیدهای چرب امگا 3 می باشد که برای سلامت بدن و غده پروستات بسیار مفید است.

ملاتونین (Melatonin): ملاتونین یک هورمون طبیعی است که برای درمان بی خوابی مورد استفاده قرار می گیرد برخی تحقیقات نشان می دهند مصرف آن علاوه بر بهبود کیفیت خواب باعث کاهش عوارض بزرگی پروستات از قبیل تکرر ادرار و عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه می شود.

ریشه گیاه جینسنگ (Panax Ginseng): از این گیاه می توان بعد از آنکه اندازه پروستات به حالت طبیعی برگشت استفاده نمود. جینسنگ سبب تقویت غدد فوق کلیوی و ترشح بیشتر هورمون تستوسترون، افزایش تمایلات جنسی و استقامت بدن می گردد.

حتما بخوانید: فواید چای سبز برای بدن چیست و چند لیوان در روز بنوشیم؟

تحقیقات نشان می دهند مردانی که به طور منظم (حداقل هر 15 روز یکبار) رابطه جنسی دارند بسیار کمتر به مشکلات پروستات دچار می شوند.

تذکر: بدون مشورت با پزشک از مصرف مکمل های غذایی جدا خودداری نمایید، استفاده از گیاهان دارویی نیازمند تنظیم برنامه کامل بوده که شامل انتخاب نوع مناسب از گیاهان، دوز و دوره مصرف است.

سرطان پروستات:

به مانند سایر اندام ها و سلول های بدن، غده پروستات نیز ممکن است دچار سرطان شود، سرطان پروستات کاملا با بزرگ شدن پروستات (BHP) و پروستاتیت (التهاب پروستات) متفاوت است گرچه علائم آن با سایر بیماری های پروستات تقریبا مشابه است اما روش درمان کاملا متفاوت می باشد.

تشخیص سرطان پروستات: چنانچه در آزمایش خون میزان پروتئین PSA بیش از حد بالا باشد و پزشک مشکوک به وجود سرطان شود در گام بعد از بافت پروستات نمونه برداری می شود تا بررسی های لازم صورت گیرد.